Στις αρχές του προηγούμενου έτους, κατά τη διάρκεια μάλιστα της πρώτης καραντίνας, η υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε πως η κοινωνιολογία δεν θα είναι μέρος του σχολικού προγράμματος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι αντιδράσεις από τους καθηγητές κοινωνιολογίας που κινδυνεύουν από το καθεστώς απόλυσης ήταν έντονες, όμως η σιωπή των ακαδημαϊκών ήταν εκκωφαντική, μπροστά σε ένα ζήτημα που πραγματικά είναι καταλυτικό, όχι μόνο για το αντικείμενο, μα για την ίδια τη δημοκρατία.
Εμείς ως Κοινωνικές Επιστήμες, δεν μπορούσαμε να μείνουμε σιωπηλοί και επιλέξαμε να αντισταθούμε στη βίαιη επίθεση απονομιμοποίησης και υποβάθμισης του κλάδου μας. Γι’ αυτό, ζητήσαμε από εκλεκτούς συναδέλφους που προέρχονται από τη Γαλλία, την Ισπανία και την Ελβετία, να δηλώσουν τη στήριξή τους στο εγχείρημα, εξηγώντας τι θέση έχει η κοινωνιολογία στο πρόγραμμα της δευτεροβάθμιας στην χώρα τους, καθώς και τη σημασία της εν γένει για τη διαμόρφωση ενός πολίτη. Οι συνάδελφοι που αποδέχτηκαν την πρόσκληση μας ήταν οι: Muriel Darmon, κοινωνιολόγος στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και πρόεδρος της Γαλλικής Κοινωνιολογικής Εταιρείας, Jose Luis Moreno Pestaña, καθηγητής Ηθικής Φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο της Γρανάδας και Olivier Christin, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Neuchâtel.
Έτσι, αφού μας έστειλαν τη δήλωσή τους βιντεοσκοπημένη, δημιουργήσαμε αυτήν την playlist στη σελίδα μας στο Facebook . Οι αντιδράσεις του κόσμου που είτε δουλεύει στην επιστήμη, είτε αντιλαμβάνεται την αξία της συνολικά για τις ζωές μας, ήταν πολύ θετικές, δείχνοντας το κενό που υπήρχε για μία ακαδημαϊκή απάντηση πάνω στο ζήτημα.
Εμείς από την πλευρά μας, καλούμε όλους τους θεσμικά υπεύθυνους του κλάδου μας να προεκτείνουν αυτή την πρωτοβουλία μας ή να υλοποιήσουν κάτι ανάλογο προκειμένου να συνεχίσουμε την προσπάθειά στήριξης της διδασκαλίας της κοινωνιολογίας αυτή την περίοδο.
Οι δηλώσεις των συναδέλφων.
1.Muriel Darmon
2.Jose Luis Moreno Pestaña
3.Olivier Christin
Δήλωση Νίκου Παναγιωτόπουλου
Μετά το πέρας των δημοσιεύσεων και των τριών βίντεο, ο διευθυντής του ΚΕ, Νίκος Παναγιωτόπουλος, έκανε την εξής δήλωση:
Φίλες και φίλοι, συνάδελφοι,
Αναρτούμε σήμερα το τρίτο και τελευταίο βίντεο παρέμβασης-στήριξης της διδασκαλίας της κοινωνιολογίας στο Σχολείο. Ένα βίντεο το οποίο έρχεται από την Ελβετία, μια χώρα που δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να της προσάψει ότι στηρίζει την κοινωνιολογία για να δημιουργήσει «αριστερούς»….
Πιο σοβαρά όμως, επιτρέψετε μου, πριν το δείτε, να σημειώσω τα εξής:
Κλείνει σχεδόν ένας χρόνος από τότε που αποφάσισα, μαζί με τους συνεργάτες μου, παράλληλα με το επιστημονικό έργο που ετοιμάζαμε ενόψει του «εθνικού εορτασμού» να δουλέψουμε, παράλληλα, για να στηρίξουμε τους κοινωνιολόγους εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τον κλάδο μας ο οποίος, μέσω της απόφασης του Υπουργείου Παιδείας, δεχόταν μια βίαιη επίθεση απονομιμοποίησης και υποβάθμισης του. (Εξάλλου, για μας, μόνο η ύπαρξη επιστημονικού έργου μπορεί να θεμελιώσει πραγματικά και νομιμοποιήσει κοινωνικά την όποια εκτός επιστημονικού κόσμου πολιτική παρέμβαση).
Εκτιμώντας πως τα ψηφίσματα και οι ανακοινώσεις που προέκυπταν τότε από τα κλιμάκια εκπαιδευτικής και πολιτικής εκπροσώπησης του κλάδου μας δεν ανταποκρινόντουσαν στο μέγεθος του επιστημονικού, κοινωνικού, πολιτικού και ηθικού σκανδάλου που προκαλούσε η συγκεκριμένη υπουργική απόφαση ( πέρα από το γεγονός πως , όπως πάντα, ορισμένες από αυτές, απλώς, νομιμοποιούσαν τα πρόσωπα και την θέση τους ως εκπροσώπων του κλάδου παρά το αντικείμενο της εκπροσώπησης) εργαστήκαμε, σκληρά, είναι αλήθεια, με τις όποιες δυνάμεις διαθέταμε προκειμένου, «να ανταποδώσουμε τα πυρά». Έχοντας, βέβαια, συνείδηση πως δε θα κατάφερναν οι δράσεις μας αυτές να αλλάξουν τις εξελίξεις, στοχεύσαμε κυρίως να θέσουμε το συμβολικό μας κεφάλαιο στην υπηρεσία της προσπάθειας μιας ευρείας διάχυσης των επιχειρημάτων σχετικά με την απόλυτη αναγκαιότητα της ύπαρξης κοινωνιολογίας όχι μόνο στο Σχολείο αλλά σε όλους τους βασικούς τομείς της διαχείρισης της κοινωνικής ζωής. «Η κοινωνία έχει ανάγκη την κοινωνιολογία όσο η γη τον ήλιο και το νερό», ήταν το μότο της ομάδας μου η οποία με στήριξε να φέρω σε πέρας, ομιλίες, άρθρα, συνεντεύξεις , συνέργειες στήριξης και, βέβαια, βιβλία με στόχο όλα αυτά την ισχυροποίηση της δημόσιας εικόνας της επιστήμης της κοινωνιολογίας και την κατάλληλη συλλογική πρόσληψης της αναγκαιότητας της ύπαρξης της.
Φευ!. Η μικρή συμβολή μας αυτή όπως ήταν (κοινωνιο-)λογικό δεν υποστηρίχτηκε ούτε αναγνωρίστηκε από το ακαδημαϊκό κοινωνιολογικό establishment: Πως θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά αφού συγκεκριμένες σχέσεις δύναμης μεταξύ πνευματικής και πολιτικής εξουσίας στο εσωτερικό του κοινωνιολογικού μας πεδίου οδήγησαν τον κλάδος μας να ζητιανεύει σήμερα πολιτική κάλυψη και αναγνώριση. Ωστόσο, οφείλω να ευχαριστήσω τους εκατοντάδες άγνωστους κοινωνιολόγους οι οποίοι όλο αυτό το διάστημα με τα μηνύματα τους μας ευχαριστούσαν και μας ενθάρρυναν. Ήταν πράγματι αναπάντεχη η θέρμη με την οποία αγκάλιασαν τη συμβολή μας. Ίσως κάποτε σε μια κοινωνιοανάλυση της επιχείρησης μας αυτής να κοινοποιήσουμε τα σχόλια ως εμπειρικό ερευνητικό υλικό.
Σε αυτούς και μόνο , ας μου επιτραπεί, μια παρότρυνση.
Μην περιμένετε αποτελεσματική πολιτική δράση με στόχο την υπεράσπιση της κοινωνιολογίας από απαρατσικ άτομα και κλιμάκια του κλάδου μας. Όλοι εσείς, κοινωνιολόγοι εκπαιδευτικοί που δίνετε την μάχη καθημερινά μέσα στις σχολικές τάξεις προκειμένου να γνωρίσετε την κοινωνιολογία στους νέους, και, ενδεχομένως, να τους κινητοποιήσετε να επενδύσουν στην επιστήμη μας, προσφέροντας, κατ’ επέκταση, το αναγκαίο «υλικό» ( τους μελλοντικούς φοιτητές δηλαδή) που επιτρέπει τόσο την νομιμοποίηση της ύπαρξης και του λόγου ύπαρξης του ακαδημαϊκού κοινωνιολογικού κατεστημένου όσο την παραγωγή της συμβολικής υπεραξίας που απολαμβάνει εξαιτίας του έργου σας — το οποίο πολλά μέλη αυτού του κατεστημένου αντιμετωπίζουν ως δευτερεύουσας «τάξης και σημασίας»– αν θέλετε μετά τη «μάχη» που φαίνεται πως χάνεται, να αγωνιστείτε για να συμβάλετε στο να κερδηθεί ο «πόλεμος» που θα συνεχίσει να μαίνεται για πολύ ακόμα , οφείλετε να εργαστείτε στην κατεύθυνση δημιουργίας νέων μορφών οργάνωσης των συλλογικοτήτων σας, οι οποίες θα έχουν στόχο την επεξεργασία και απόκτηση εκείνων των αποτελεσματικών και καινοτόμων συμβολικών εργαλείων που θα καταστήσουν τις θέσεις και τις διεκδικήσεις σας ισχυρές. Και σε ό,τι αφορά την ίδια την πολιτική δράση σας για την επίτευξη του στόχου σας, εάν θέλετε να αποφύγετε να βαυκαλίζεστε με αυταπάτες και να βρίσκετε άλλοθι μέσα σε δράσεις χωρίς αποτέλεσμα, πρέπει να αναχθεί στις πραγματικές αιτίες, όπου εδράζει η ουσιαστική αποτελεσματικότητα.
