Ο εορτασμός της αναστοχαστικότητας

Περιήγηση:
Ο εορτασμός της αναστοχαστικότητας

”Τα άρθρα που συγκροτούν το αφιέρωμα του παρόντος τεύχους, πέρα και μέσα από τα διαφορετικά αντικείμενά τους, αποτελούν μια μικρή συμβολή στη διερεύνηση του τρόπου (ανα)παραγωγής της ελληνικής κοινωνίας όπως θα μπορούσε να τον εξετάσει μια, ακόμα σχεδόν ανύπαρκτη στο εθνικό μας επιστημονικό πεδίο, οικονομική κοινωνιολογία των στρατηγικών οικονομικής και κοινωνικής επιβίωσης και αναπαραγωγής των κοινωνικών υποκειμένων και των οικογενειών τους, δηλαδή βασισμένη στην αναγκαία ρήξη με τον κοινωνικά και ιστορικά οροεξαρτημένο περιορισμένο ορισμό του οικονομικού που κληρονόμησε η κοινωνιολογία από την οικονομική επιστήμη – και όχι μόνο στο ελληνικό επιστημονικό πεδίο. Πρόκειται,
πράγματι, για μια προσπάθεια να καταδειχθεί πώς και πόσο αναγκαία είναι μία κοινωνιολογία που θα αρνηθεί να μεταφέρει μηχανιστικά στον δικό της χώρο ανάλυσης εργαλεία και κατηγορίες σκέψης που σφυρηλατήθηκαν στην οικονομική ανάλυση των μακροοικονομικών φαινομένων· πώς και πόσο αναγκαία είναι να αποδεχτεί πως κάθε ατομικό ή συλλογικό υποκείμενο, δηλαδή, ανάλογα με την υιοθετούμενη προοπτική ανάλυσης (τάξη, οργάνωση, νοικοκυριό κτλ.), στην προσπάθεια παραγωγής και αναπαραγωγής της υλικής και κοινωνικής του ύπαρξης, δηλαδή συντήρησης, αύξησης και μεταβίβασης του υλικού και συμβολικού κεφαλαίου που κατέχει, επεξεργάζεται στρατηγικές των οποίων η οικονομία συγκροτεί ένα είδος πρακτικής επιστήμης· και πως οι πρακτικές του, μέσα κυρίως από την προσπάθειά του να πληρωθούν οι όροι που θα επιτρέψουν τη δυνατότητα επεξεργασίας ανάλογων στρατηγικών, αποτελούν παραδειγματικές μεθόδους αυτής της πρακτικής επιστήμης· πώς και πόσο αποτελεσματικά θα επιτραπεί έτσι, αναμφίβολα, η σύλληψη των σχέσεων μεταξύ των συμπεριφορών και των στάσεων των κοινωνικών υποκειμένων που οι κατηγορίες σκέψης της καθαρής οικονομικής επιστήμης τείνουν να απομονώσουν ή, ενίοτε, να αποκλείσουν από το πεδίο παρατήρησής τους και από τις αρχές του επαρκούς λόγου τους, τόσες και τόσες συμπεριφορές, δηλαδή, οι οποίες εγγράφονται, μέσα στην αυστηρή λογική του οικονομικού, συχνά ως «ακατάλληλες» –αν όχι ανορθολογικές– συμπεριφορές και μπορούν να περιγραφούν ως εγγενώς οικονομικές στο μέτρο που στοχεύουν στη μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας ή στη διατήρηση διαφόρων κοινωνικών συμβόλων οικονομικής και κοινωνικής αξίας. […]”

Ο εορτασμός της αναστοχαστικότητας, Κοινωνικές Επιστήμες, 12-13, 2021, σ. 4-5