Οι νόμοι καθρέφτης των κοινωνικών αλλαγών

Περιήγηση:
Οι νόμοι καθρέφτης των κοινωνικών αλλαγών

“Το νέο βιβλίο του Β. Καρύδη «Όψεις κοινωνικού ελέγχου στην Ελλάδα, Ηθικοί Πανικοί και Ποινική Δικαιοσύνη (Πρόλογος Γιάννης Πανούσης, Εκ. Σάκκουλα, 2010)», αν και εγγράφεται στη λεγόμενη «εγκληματολογική παράδοση», παρουσιάζει ένα ευρύτερο και σημαντικό επιστημονικό ενδιαφέρον. Πράγματι, το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη που αντιστοιχούν σε δύο διαστάσεις του υπό μελέτη αντικειμένου του, δηλαδή του ορισμένες όψεις του κοινωνικού ελέγχου, όπως εκδηλώνονται στην ελληνική πραγματικότητα. Από τη μια μεριά, στο πρώτο μέρος, όπως σημειώνει ο συγγραφέας, «στο πεδίο των μηχανισμών του άτυπου κοινωνικού ελέγχου, η μελέτη διερευνά τις διαδικασίες που δημιουργούν ένα κοινωνικό ηθικό πανικό για την παρουσία των μεταναστών στη χώρα: πόσο και πώς συμβάλλει στο φαινόμενο η ύπαρξη στερεοτύπων, ποιο είναι το περιεχόμενο και οι μορφές εκδήλωσής του, σε ποιο βαθμό συντελεί η ανασφάλεια και η εγκληματοφοβία, ποιες κοινωνικές και πολιτικές παράμετροι και υπομόχλια αποτελούν τις αναγκαίες στην αλληλεπίδρασή τους συνθήκες για τη δημιουργία του φαινομένου». Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, όσον αφορά στον επίσημο κοινωνικό έλεγχο, η μελέτη του ΒΚ εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο «διαμορφώνεται η δικαστηριακή πρακτική και ποιοι θεσμικοί-νομικοί και άτυποι-εξωθεσμικοί παράγοντες επηρεάζουν τη δικαστική κρίση κατά την απονομή της ποινικής δικαιοσύνης σ’ ένα πεδίο σοβαρής κατά τεκμήριο εγκληματικότητας,   όπως οι κακουργηματικές παραβάσεις του Νόμου για τα Ναρκωτικά». Οι δύο αυτές διαστάσεις συνθέτουν μια εργασία η οποία παρουσιάζει ένα τριπλό ενδιαφέρον, επιστημολογικό , αμιγώς επιστημονικό και, βεβαίως, πολιτικό, με την ευρεία έννοια του όρου.

Κατ’ αρχάς επιστημολογικό: βασισμένη σε μια σειρά εστιασμένων ποσοτικών και ποιοτικών ερευνών οι οποίες καθορίζονται τόσο ως προς τη φύση της μεθοδολογίας τους όσο και ως προς τη λογική των τεχνικών από την ίδια τη θεωρητική κατασκευή του αντικειμένου του, η νέα μελέτη του ΒΚ συμβάλει στην αναγνώριση μιας συγκεκριμένης αντίληψης για την κοινωνική επιστήμη, σύμφωνα με την οποία μια πραγματικά θεμελιωμένη θεωρητικά επιστημονική και κριτική κοινωνική επιστήμη δε μπορεί να ολοκληρωθεί παρά μόνο εμπειρικά. Πράγματι, η εργασία του ΒΚ έρχεται να συνδράμει δραστικά σε όλες αυτές τις επιστημονικές εργασίες στη χώρα μας που αποσκοπούν στην ακύρωση του καταστρεπτικού για την ανάπτυξη της κοινωνική επιστήμης διαζεύγματος θεωρία-μεθοδολογία, με άλλα λόγια, της επιζήμιας για την ανάπτυξη της επιστήμης αντίθεσης μεταξύ της καλλιέργειας της μεθόδου για την ίδια την μέθοδο, η οποία αποχωρίζει τη μέθοδο από το αντικείμενο και περιορίζει το πρόβλημα της θεωρητικής κατασκευής του επιστημονικού αντικειμένου στην τεχνική χρησιμοποίηση δεικτών και εμπειρικών παρατηρήσεων, και του θεωρητικισμού για τον οποίο η θεωρητική εργασία γίνεται μόνο για την ίδια τη θεωρία. Μέσα στην προοπτική αυτή, και κυρίως εξαιτίας αυτής της προοπτικής, η μελέτη αυτή συμβάλει σημαντικά στον γενικότερο προβληματισμό για την αποσαφήνιση της έννοιας του κοινωνικού ελέγχου, τη φύση και τις λειτουργίες των μορφών και των μηχανισμών άσκησής του. […]”

Οι νόμοι καθρέφτης των κοινωνικών αλλαγών, [Βασίλης Χ. Καρύδης, Όψεις κοινωνικού ελέγχου στην Ελλάδα], The Books’ Journal, 7, Μάιος 2011